Stowarzyszenie Przyjaciół Tradycji Wojskowej Akademii Medycznej i Wojskowej Służby Zdrowia zaprasza do lektury bardzo interesującego artykułu Beaty Pieniążek-Osińskiej.
Autor: Beata Pieniążek- Osińska • Źródło: Rynek Zdrowia
Na stronach Rządowego Centrum Legislacji ukazał się projekt o powołaniu Wojskowej Akademii Medycznej. Projekt trafił do uzgodnień. Planuje się, że WAM rozpocznie działalność dydaktyczną już od roku akademickiego 2026/2027 i będzie ją stopniowo rozwijać.
Przedmiotem projektowanej ustawy jest utworzenie wojskowej akademickiej uczelni publicznej – Wojskowej Akademii Medycznej (WAM).
„Projekt jest odpowiedzią na aktualne potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i stojące przed wojskową służbą zdrowia wyzwania, nie tylko w kontekście zabezpieczenia medycznego resortu obrony narodowej i wojsk sojuszu NATO, ale także wzmocnienia powszechnego, krajowego systemu opieki zdrowotnej” – wskazał resort obrony narodowej w uzasadnieniu.
MON podkreśla, że aktualne potrzeby wojskowej służby zdrowia oraz dynamicznie zmieniająca się sytuacja geopolityczna (w tym wpływ na bezpieczeństwo zdrowotne żołnierzy i obywateli Rzeczypospolitej Polskiej) stanowią główną przesłankę wskazującą na konieczność powołania do życia wojskowej wieloprofilowej uczelni medycznej.
MON przypomina, że w 2002 r. została zlikwidowana Wojskowa Akademia Medyczna , która była źródłem wykwalifikowanych kadr medycznych, w pierwszej kolejności przygotowywanych do służby w jednostkach wojskowych, ale również kadry naukowej i dydaktycznej, która zapewniała
ciągłość kształcenia i działalność naukową w obszarze medycyny wojskowej.
MON wskazuje, że „niezbędne jest utworzenie ośrodka dydaktycznego kształcącego i wychowującego od podstaw oficerskie kadry na potrzeby
wojskowej służby zdrowia, który przyczyni się również do zapewnienia płynności dopływu kadr medycznych oraz odpowiednią rotację na poszczególnych stanowiskach służbowych w korpusie osobowym medycznym.
MON wylicza też szereg zjawisk i uwarunkowań na przestrzeni ostatnich lat, takich jak:
Obecnie głównym ośrodkiem akademickim przygotowującym wojskowe kadry medyczne jest Uniwersytet Medyczny w Łodzi (UMed), który kształci lekarzy wojskowych we współpracy z Akademią Wojsk Lądowych we Wrocławiu i Wojskowym Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi (WCKMed).
MON zwraca uwagę, że potrzebny jest prostszy i bardziej przejrzysty mechanizm, stąd potrzeba stworzenie samodzielnego ośrodka kształcenia dedykowanego właściwemu (wieloaspektowemu) przygotowaniu kadry medycznej na potrzeby wojskowej służby zdrowia.
Chodzi również – jak zaznacza MON – o kształtowanie właściwych postaw „żołnierskich” i budowania od samego początku silnych relacji w środowisku wojskowym.
Stąd też konieczna jest zmiana mentalności i podejścia do służby przez kandydatów do zawodowej służby wojskowej, którzy nie będą już studentami kolegium wojskowo-lekarskiego na uczelni cywilnej, a studentami-żołnierzami odrębnej uczelni wojskowej.
Celem projektowanej ustawy jest „odtworzenie w pełni wojskowego systemu kształcenia w poszczególnych zawodach medycznych, w szczególności: lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, ratowników medycznych, farmaceutów, w jednym centralnym ośrodku kształcenia, tj. uczelni wojskowej mającej akademicki charakter”.
MON planuje, że elementami decydującymi o wyborze WAM będą m.in.
MON zakłada, że „utworzenie WAM umożliwi adekwatne do zapotrzebowania Sił Zbrojnych RP kształcenie kandydatów na oficerów na kierunku medycznym, koordynację kształcenia i działalności szkoleniowej w zakresie przedklinicznej i klinicznej medycyny wojskowej, a ponadto specyficzne ukierunkowanie na aktywność inicjującą koordynację oraz działalność wdrożeniową w zakresie prac naukowych i badawczo rozwojowych ściśle podporządkowanych potrzebom wojskowej służby zdrowia”.
W perspektywie WAM ma być też źródłem kadry naukowo-dydaktycznej dla samej uczelni, wojskowych medycznych instytutów badawczych oraz wojskowych szpitali klinicznych.
Uczelnia ma ponadto kształcić na odrębnych warunkach – na studiach odpłatnych – kandydatów na oficerów w korpusie medycznym z państw członkowskich NATO oraz studentów zagranicznych. MON zastrzega, że bierze też pod uwagę konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu szkolenia językowego kandydatów na oficerów w WAM, aby zagwarantować realizację zadań wojskowej służby zdrowia w międzynarodowych inicjatywach, np. Multinational Medical Coordination Centre/European Medical Command.
MON podkreśla, że plany utworzenia takiej uczelni spotykały się z szerokim zainteresowaniem wśród wojskowych medyków z innych krajów, m.in. US Army.
– „(…) WAM zapewniałaby kadrom medycznym zarówno UE jak i NATO wymianę doświadczeń zarówno podczas zajęć teoretycznych jak i
praktycznych. Docelowo będzie się dążyć do czynnego uczestnictwa podchorążych i kadry dydaktycznej we wspólnych przedsięwzięciach rozszerzając mobilność edukacyjną, praktyki wojskowo-medyczne czy szeroko pojęte partnerstwo strategiczne. Aktywizowanie współpracy w
zakresie medycyny – w tym medycyny pola walki – skutkować może w przyszłości wymianą, dostosowaniem czy też opracowaniem nowych procedur zwiększających interoperacyjność Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w tym zakresie” – czytamy w uzasadnieniu.
MON przypomina, że poprzednia WAM znacząco przysłużyła się do rozwoju nauki i medycyny polskiej i w okresie blisko 45 lat wykształciła blisko 6 tys. oficerów medycyny wojskowej (lekarzy, lekarzy dentystów, farmaceutów, psychologów klinicznych i analityków medycznych), 2 tys. doktorów, 340 doktorów habilitowanych, 220 profesorów.
Nowa uczelnia ma mieć siedzibę w Łodzi, ponieważ tam istnieje odpowiednia baza naukowo-dydaktyczna (kadrowa) oraz infrastrukturalna do tego, aby mogła powstać medyczna uczelnia wojskowa, jedyna w skali całego kraju.Stopniowy rozwój kierunków i kształcenie dla MSWiA
MON zakłada – bez określania konkretnej perspektywy czasowej, że uczelnia w kolejnych latach funkcjonowania, będzie rozwijać kierunki kształcenia, prowadząc działalność naukową.
Planuje się, że Akademia rozpocznie kształcenie w pierwszej kolejności w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, zaś sukcesywnie w kolejnych latach rozszerzy działalność o takie dyscypliny jak: pielęgniarstwo czy ratownictwo medyczne.
Ustawa przewiduje także prowadzenie działalności dydaktycznej na potrzeby bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, w tym kształcenie na potrzeby formacji podległych ministrowi spraw wewnętrznych oraz kształcenie personelu medycznego na potrzeby wojsk Sojuszniczych NATO i struktur wojskowych UE. Przewidziano tu też odrębne finansowanie z części budżetu w dyspozycji szefa MSWiA.
Uczelnia ma też prowadzić działalność w zakresie kształcenia podyplomowego. Ma je realizować głównie we współpracy z Wojskowym Instytutem Medycznym – Państwowym Instytutem Badawczym, ale także z instytutami badawczymi uczestniczącymi w systemie ochrony zdrowia oraz podmiotami leczniczymi, wobec których Minister Obrony Narodowej sprawuje nadzór.
Planuje się, że WAM rozpocznie działalność dydaktyczną począwszy od roku akademickiego 2026/2027. W zależności od potrzeb przewidywane jest kształcenie docelowo „200 absolwentów lub więcej rocznie”.
Projekt przewiduje też szczególny przepis temporalny dla żołnierzy, którzy w dniu utworzenia Akademii kształcą się na kierunku lekarskim w Uniwersytecie Medycznym w Łodzi, w ramach dotychczasowego modelu kształcenia (student – podchorąży kształcony na potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w Kolegium Wojskowo-Lekarskim Uniwersytetu, będący żołnierzem czynnej służby wojskowej – słuchaczem Akademii Wojsk Lądowych we Wrocławiu).
Z dniem wejścia w życie ustawy studenci żołnierze staną się
żołnierzami WAM.
„Jednocześnie, respektując prawa przez nich nabyte jako studentów UMed
przewiduje się, że ich kształcenie będzie realizowane na dotychczasowych zasadach przez ten Uniwersytet”. Nabór kandydatów na rok akademicki 2026/2027 będzie prowadzony na dotychczasowych zasadach.
„Osoby te będą kontynuowały dotychczasowy model kształcenia,
do czasu uzyskania pozwolenia na utworzenie studiów przez Akademię. Proponowany termin wejścia w życie ustawy jest również powiązany z terminem uzyskania uprawnień do prowadzenia studiów” – wyjaśnia MON.
Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem zdrowia będzie corocznie ustalał i przekazywał subwencje na działalność dydaktyczną
Uniwersytetowi Łódzkiemu na kształcenie dotychczasowych studentów będących żołnierzami.
W projekcie zawarto również regulacje dotyczące „bazy klinicznej” Akademii.
Działalność lecznicza obejmująca realizację zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia będzie prowadzona w oparciu o podmioty lecznicze, dla których podmiotem tworzącym jest Akademia.
